De beschrijving van de erepenning Haagse Vrijwilligers 1813

Paragraaf 2: De beschrijving van de erepenning Haagse Vrijwilligers 1813

De erepenning Haagse vrijwilligers 1813 is een ronde zilveren geslagen medaille met een middellijn van 29,2 millimeter. De voorzijde vertoont 2 gekruiste zwaarden met het randschrift: "VOOR VADERLAND EN ORANJE". De keerzijde heeft de tekst: "XVII NOVEMBER MDCCCXIII" binnen een krans van samengebonden olijf en eikentak. Onder de krans de inscriptie: "H.D. HEUS F". (vervaardigd door Hendrikus de Heus (1764-1836)).

De voorzijde van de erepenning Haagse vrijwilligers 1813.

De keerzijde van de erepenning Haagse vrijwilligers 1813.

Er zijn 2 verschillende versies van de medaille bekend. Een type met het linker zwaard over het rechter zwaard (zie 1.) en een type met het rechter zwaard over het linker zwaard (zie 2.).  

Afbeelding van de 2 verschillende types erepenning Haagse Vrijwilligers als het gaat om de zwaarden. Links het exemplaar waarbij het linker zwaard bovenop het rechter zwaard ligt en rechts het exemplaar waarbij het rechter zwaard boven op het linker zwaard ligt (particuliere collectie)

Naast de typering voor wat betreft de zwaarden kan ook nog een typering worden aangebracht voor wat betreft ophanging aan het lint. Op de linker medaille op de afbeelding hierboven betreft het de verbinding van de ring (waar het lint door wordt gevouwen) met de medaille met behulp van een kleine haaks geplaats ringetje (zie 3.). Op de rechter medaille op de afbeelding hierboven betreft het een verbinding doormiddel van een op de medaille bevestigde knop (zie 4.).

Er zijn dus 4 typering van de erepenning Haagse Vrijwilligers 1813 te onderscheiden:
Type A: Het linker zwaard over het rechter zwaard met een knop bevestiging.
Type B: Het linker zwaard over het rechter zwaard met een haakse ring bevestiging.
Type C: Het rechter zwaard over het linker zwaard met een knop bevestiging.
Type D: Het rechter zwaard over het linker zwaard met een haakse ring bevestiging.

Afbeelding van verschillende typen erepenning Haagse Vrijwilligers 1813 voor wat betreft ophanging aan het lint (Particuliere collectie).

Er zijn nog meer kleine details te onderscheiden, maar die zijn dusdanig klein dat ik hier geen andere typering aan wil koppelen. Op de foto hierboven staan de 4 verschillende types A t/m D afgebeeld. Als we de knopophanging van type A en type C met elkaar vergelijken is er nog een detail zichtbaar. Bij type A zit de knop rechtstreeks verbonden met de medaille. Echter bij type C is er tussen de knop en de medaille nog gebogen randje van ongeveer 1 centimeter in de vorm van de medaille zichtbaar. Daarnaast is de knop van type A dikker dan de knop van type C.
Dat er verschil bestaat tussen exemplaren met het linker zwaard over het rechter zwaard en andersom suggereert dat er waarschijnlijk 2 mallen zijn geweest. Aangezien alle exemplaren zijn voorzien van de signering H.D. Heus F., is er geen sprake van 2 verschillende vervaardigers. Een onderbouwde reden hiervoor heb ik nog niet kunnen achterhalen maar het zou kunnen zijn dat de mallen beschadigd zijn geraakt. Mocht dit het geval zijn geweest dan is het ook nog mogelijk dat slechts 1 zijde van de mallen is beschadigd aangezien ik geen grote verschillen heb kunnen vinden op de achterzijde van de medaille. 

Er zijn miniaturen bekend in de formaten 6, 8, 12, 14, 16 en 20 millimeter. Toestemming om deze miniaturen te dragen werd verleend bij K.B. van 12 januari 1818 No. 49. 

Afbeelding van een aantal maten van miniatuur
medaille van de erepenning Haagse Vrijwilligers 1813.
Afbeelding afkomstig uit veilingcatalogus Schulman B.V.
van 13-14 mei 2016 lot nummer 85